Kategori: BLOG

Eyvah Çok Düşünüyorum

Hangi yemeği yiyeceğinize, hangi kıyafeti giyeceğinize, ya da iş konusunda ne yapacağınıza karar vermeniz bazen saatlerinizi, duruma göre günlerinizi bile alabilir ve eminim bunları düşünmeye bu kadar zaman ayırmak size zaman zaman mantıklı gelmiyor olabilir. Gerçekten bedenimizde de aynı akıllı telefonlarımızda olduğu gibi hangi uygulamada kaç saat geçirdiğimizi söyleyen bir sistem olsa, bu duruma pek de yabancı olmayanlarda bu süre oldukça yüksek çıkacaktır.

Çok düşünme durumunda (over thinking) her türlü ihtimali göz önünde bulundurmak isteriz. Bütün ihtimalleri bildiğimiz takdirde belki de her şeyi kontrol edebileceğimize inanırız. Bazen bıkıp kendi kendimize “yeter ya, altı üstü bir karar vereceğim” demek ne kadar kolay gelse de altta yatan negatif düşüncelerimiz, çelişkilerimiz bir anda gün yüzüne çıkmaya başlar. 

Herkes çok düşünme durumunu en az bir kere ama muhtemelen birden çok kere deneyimlemiştir. Kendi deneyimlerimize göre de kendi baş etme mekanizmalarımızı yaratsak da bazı durumlarda baş etme mekanizmalarımız yeterli olmayabiliyor.

Peki ne yapabiliriz?

Öncelikle eğer aşırı düşünme durumunu yaşadığınızı fark ediyorsanız kendi duygu durumunuzu nasıl etkilediğine dair ufak notlar alarak başlayabilirsiniz. Mesela, öfkeli mi, stresli mi, suçlu mu… hissediyorsunuz. Bu sayede hangi durumda nasıl tepkiler verdiğinizi daha kolay anlayabilirsiniz, çünkü en önemli noktalardan biri kendi farkındalığımızdır. 

Yine fazla düşündüğünüzü fark ettiğiniz bir anda odak noktanızı dikkatinizi dağıtacak bir aktiviteye yöneltebilirsiniz. Bu herkes için farklıdır tabi ki. Mesela yeni bir şey öğrenmek, yemek yapmak, yürüyüşe çıkmak, spor yapmak gibi. 

Evet belki sıkça meditasyon yapmak, nefes egzersizleri denemek birçok duruma yardımcı olarak önerilse de gerçekten işe yarıyor! 

Rahat bir yerde oturup, bedeninizi rahatlatıp aldığınız derin nefesler zihniniz açılmasına ve daha net bir şekilde düşünmenize yardımcı olacaktır. 

Fazla düşünürken her türlü ihtimali de düşünürüz aslında, peki ama bundan 5-10 yıl sonra hayatınızı gerçekten ne kadar etkileyeceğini düşünüyor musunuz? Eminim bugün yemeye karar verdiğiniz yemeği 5 yıl sonra umursamayacaksınız. Bazen en iyi çözüm büyük resme odaklanmak olabilir. 

Tabi ki en etkili yollardan biri ise otomatik düşüncelerinizi fark etmektir. Bu kararı vermek sizi neden bu kadar zorluyor ve altta ne gibi inançlar yatıyor. Bunu bulabilmek için başta da önerdiğim gibi not tutmanız gerekiyor. 

Sizi endişelendiren durumları ve aklınızdan ilk geçen düşünceyi yazabilirsiniz. Bunu yaptıktan sonra neden bu düşüncelerin sizi negatif olarak etkilediğini araştırıp, hangi duygulara sebebiyet verdiğini bulabilirsiniz. En sonunda kendinizle ilgili otomatik düşünceye ulaşacaksınız. 

Mesela saatlerce ne yemek yiyeceğinizi düşünüyorsunuz ve her ihtimali düşünmenize rağmen hala bir sonuca varamadınız. Bunun sizi neden bu kadar etkilediğini bu yöntemle bulabilirsiniz. En nihayetinde duygularınız ve düşüncelerinizi takip ederek “sağlıksız bir seçenekle ilerlersem kilo alırım ve kötü görünürüm” otomatik düşüncesine ulaşabilir ve hamburger yemek istemenize rağmen saatlerinizi hangi yemeği istemediğinizi düşünerek harcamış olursunuz. Bu düşünceyi fark ettikten sonra ise daha az suçlayıcı olan “kendimi iyi hissetmek için elimden geleni yapıyorum” gibi bir cümleyle değiştirebilirsiniz. 

Klinik Psikolog Şebnem Türkmen

IG @psk.sebnemturkmen